Bài viết được chắt lọc và tham khảo của nhiều nguồn tác giả, nhưng nguồn chính vẫn là trên website CIC.
Như mọi người đã biết, Canada dùng hệ thống Express Entry (EE) để tính điểm và xét cấp PR cho những người nộp đơn online để định cư Canada từ năm 2015. Thay vì phải nộp paper work như trước đây. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về EE để có những kiến thức rõ hơn nó là gì để ứng dụng nó thế nào.
Vậy thì Express Entry của Canada được khái niệm là gì ?
Express Entry là hệ thống tính điểm dùng bởi Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC), giúp chính phủ chọn lọc được những ứng viên đáp ứng được những tiêu chí cấp PR chỉ trong vài tháng thay vì là hơn 1 năm như trước.
Express Entry vận hành thế nào?
1. Ứng viên phải thỏa 1 trong những chương trình sau của chính phủ.
• The Federal Skilled Worker Class (FSWC);
• The Canadian Experience Class (CEC);
• The Federal Skilled Trades Class (FSTC).
Một phần các chương trình PNPs cũng sẽ bốc ứng viên trong EE này nhưng trước tiên các bạn phải thỏa điểm để vào Express Entry pool – nôm na là 1 cái phòng dành cho những ứng viên chờ được bốc đi dựa trên số điểm từ cao tới thấp ngay chỗ cut-off, giống điểm chuẩn thi Đại học vậy.
2. Ứng viên phải nộp hồ sơ Expression of Interest (EOI) online và sẽ được đánh giá dựa trên một thang điểm gọi là Comprehensive Ranking System (CRS). Nếu điểm CRS của bạn thỏa thang điểm cut-off của mỗi đợt rút thăm thì bạn sẽ nhận được Invitation to Apply (ITA) để nộp PR.
Điểm CRS này dựa trên background của bạn như : kinh nghiệm nghề nghiệp, bằng cấp giáo dục, kỹ năng ngoại ngữ Anh hoặc/và Pháp, có job offer hay nomination letter của tỉnh bang, và các yếu tố khác.
Nếu bạn có Labour Market Impact Assessment (LMIA) hoặc job offer sẽ được cộng 50~200 điểm CRS, có nomination letter của tỉnh bang sẽ được 600 điểm. Lưu ý là nomination letter dành cho chương trình PNPs sẽ không được tính điểm trong Express Entry ( 2 cái letters này khác nhau ), nomination letter mà được +600 điểm sẽ được tỉnh bang gửi trong hồ sơ Express Entry của bạn nếu họ muốn mời bạn về đó sống để cấp PR.
3. Mỗi 2 tuần Immigration, Refugees and Citizenship Canada (IRCC) sẽ xổ số điểm CRS, hồ sơ EE của bạn nào trên điểm này sẽ được nhận thư mời nộp permanent residence. Bạn có 60 ngày để hoàn tất hồ sơ nộp online để bổ sung những giấy tờ hỗ trợ cho thông tin bạn đã khai báo. Bạn nào chưa được nhận vẫn ở lại trong EE Pool để cải thiện điểm CRS cho lần sau bằng cách: tăng số năm kinh nghiệm hoặc số điểm IELTS hoặc CELPIP hoặc tiếng Pháp.
Làm sao chuẩn bị cho Express Entry Canada:
• Đầu tiên và tiên quyết bạn phải thi International English Language Testing System-General Training (IELTS-GT), hoặc Canadian English Language Proficiency Index Program-General (CELPIP-G), hay tiếng Pháp the Test d’Évaluation de Français (TEF), nếu không có điểm những chứng chỉ này hồ sơ của bạn sẽ không hợp lệ.
• Hoàn thành Educational Credential Assessment (ECA) đánh giá bằng cấp ở Vietnam và các nước khác. Nếu bạn tốt nghiệp ở Canada thì không cần làm ECA.
Một số lưu ý trong Express Entry Canada :
1) Chứng minh tài chính để định cư Canada.
Nếu bạn nộp FSWC thì phải cần chứng minh tài chính bằng bank statement trong vòng 6 tháng, còn nếu nộp CEC thì không cần.
2) Ngày chính xác về Travel History
Khác với nộp giấy chỉ cần tháng năm, nộp online EE này bạn cần khai YYYY-MM-DD ngày nào đi du lịch từ 19 tuổi tới nay.
3) Hiểu nhầm “Job Offer”
Không phải Job offer nào cũng được cộng điểm CRS mà phải là Job Offer được validated bởi Service Canada hoặc được cấp LMIA để IRCC công nhận là “valid job offer.”
4) Cẩn thận với mọi thông tin điền vào Express Entry profile
Mọi thứ bạn điền vào hồ sơ EE online sẽ được đưa vào Permanent Residence (PR) application. Hậu quả là khó lường nếu bạn khai gian.
5) ECA và Language Point là quan trọng nhất trong EE
Một khi có 2 điều này điểm CRS của bạn sẽ tăng vượt bậc. Ngoài ra job offer và 1 năm kinh nghiệm làm việc ở Canada cũng sẽ giúp bạn tăng điểm CRS cực kỳ nhiều.
Để có các thông tin mới cập nhật cụ thể và chính xác nhất các bạn nên vào link của chính phủ sau để nghiên cứu thêm về EE : https://www.canada.ca/…/immigrate…/express-entry.html
II> Quan Trọng Về Express Entry : các thông tin và giấy tờ chuẩn bị nộp chương trình định cư trên hệ thống Express Entry.
Điều kiện tiên quyết là bạn phải tốt nghiệp 1 trường Uni hoặc College ở Canada có nằm trong list trên website của chính phủ ngoài ra phải làm việc full-time đủ 1 năm kinh nghiệm ở Canada các ngành nghề trong NOC O A B. Tuy nhiên, để nộp được chương trình CEC này, trước tiên bạn phải vào được Express Entry pool bằng cách thi IELTS và làm WES để có đủ điểm CRS tối thiểu cho chương trình của liên bang Federal Skilled Worker.
Lợi và Hại khi nộp CEC:
Lợi:
• Để nộp CEC thì các bạn phải làm đủ 1 năm full time kinh nghiệm tại Canada, điều này giúp các bạn build up điểm lên khá cao và có lợi thế hơn 60% các ứng viên khác trong EE Pool.
• Yêu cầu về giấy tờ cho CEC cũng ít hơn các chương trình khác vì bạn đã từng học và làm tại Canada, cho nên thời gian xét hồ sơ chỉ từ 2 đến 4 tháng là có kết quả trong khi các chương trình khác từ 6 tháng đến 2 năm hoặc hơn như nộp PNP chẳng hạn.
• Ngoài ra bạn cũng không cần phải chứng minh tiền saving để đủ tiền settlement cho bạn và gia đình như chương trình FSWC và yêu cầu.
Hại:
• Ngay cả khi bạn đủ điểm apply CEC thì cũng không có gì bảo đảm bạn sẽ có PR, và cũng không có chương trình nào bảo đảm 100%. Chương trình sẽ lấy điểm từ cao xuống thấp ưu tiên cho các ứng viên tiềm năng nhất để được nhận Invitation to Apply (ITA).
Các yêu cầu để nộp CEC :
• Làm đủ 1 năm kinh nghiệm full time hoặc part time tương đương 1560 giờ type 0, A or B của National Occupational Classification (NOC);
• Chấp nhận sống bất kỳ tỉnh bang nào ngoài Quebec
• Đáp ứng đủ điểm IELTS General của 4 kỹ năng (speaking, reading, listening, and writing) cho NOC O và A là CLB 7 còn NOC B là CLB 5. Điểm quy đổi từ IELTS sang CLB mình đã đề cập những bài trước.
Quy trình nộp Canadian Experience Class (CEC)
Tóm tắt về quy trình để lấy Permanent Resident (PR):
Bước 1: Lấy Work Permit
Nếu đang ở ngoài Canada thì phải phối hợp với Employer ở Canada để lấy closed work permit như Labour Market Impact Assessment (LMIA) hoặc Intra-Company transfers. Vấn đề này khá phức tạp và nhiều công đoạn. Cách khác dễ hơn là học tập tốt nghiệp tại một trường trong danh sách ở Canada với khóa học tối thiểu 2 năm full-time thì sẽ được apply Open Work Permit 3 năm đủ để xin việc full time và lấy kinh nghiệm 1 năm làm việc tại Canada – 1 year Canadian Experience
Bước 2: Hoàn thành 1 năm full time làm việc ở Canada 1,560 giờ
Để thỏa điều kiện nộp Canadian Experience Class thì bạn phải kiếm full time job trong NOC O A B và làm đủ 1 năm kinh nghiệm, hoặc nếu là part time thì phải tích lũy đủ số giờ làm việc 1,560 giờ tương đương full time.
Bước 3: Hoàn tất các yêu cầu khác như IELTS và WES
Cố gắng học và thi IELTS càng sớm càng tốt và điểm càng cao thì CLB sẽ càng cao và càng có nhiều điểm CRS trong profile EE. Đánh giá bằng cấp đại học ở Vietnam càng sớm càng tốt, không như IELTS General chỉ có thời hạn 2 năm (trong khi EE Profile sẽ có hạn 1 năm từ khi open), WES sẽ có thời hạn 5 năm từ khi đánh giá bằng cấp ở Vietnam nên bạn càng làm sớm càng sẽ có nhiều thời gian tập trung vào các việc khác.
Bước 4: Tạo hồ sơ Express Entry
Các bạn lên IRCC website https://www.canada.ca/…/services/application/account.html
Các bạn phải hoàn tất list câu hỏi về các thông tin cá nhân, khá mất thời gian cho khâu này cần kỹ lưỡng mọi thông tin.
Bước 5: Tìm cách cải thiện điểm CRS trong EE Profile
Như đã nói ở trên, để cải thiện điểm CRS mạnh nhất bạn cần IELTS cao và phải có WES đã đánh giá Educational Credential Assessment (ECA) bằng cấp ở Vietnam hoặc ở bất kỳ nước nào trên thế giới bạn đã từng học qua nhằm tăng điểm kết hợp Bằng cấp + Kinh nghiệm ở Canada và Bằng Cấp + Ngôn ngữ ở Canada lên đến hơn 100 điểm. Một cách khác để nâng điểm nữa là apply PNP để lấy Nominee nhưng cái này có vẻ thời gian chờ khá lâu và cần nhiều giấy tờ phức tạp khác.
Bước 6: Nhận thư mời apply PR
Đến bước này các bạn có thể thành công được 80-90% rồi, bạn có 60 ngày để submit đủ hồ sơ giấy tờ nhằm lấy PR. Nếu work permit của bạn sẽ hết hạn trong vòng 4 tháng tới thì bạn phải apply Bridging Open Work Permit để tiếp tục làm việc và ở tại Canada trong thời gian process hồ sơ chờ PR gửi về nhà.
Bước 7: Bổ sung khám sức khỏe medical check up và security background checks, sau đó submit e-application
Các bạn lên http://www.cic.gc.ca/pp-md/pp-list.aspx để tìm IRCC-recognized panel physician nhằm khám sức khỏe cho PR.
Ngoài ra còn phải làm police background check (also known as a clearance certificate) từ các nước bạn đã từng sống trên 6 tháng, và làm thêm detailed work reference letters từ các employers bạn đã từng làm để khai working experience trong EE Profile.
Để tiết kiệm thời gian thì bạn hãy làm background checks và work reference letters trước khi nhận được ITA. Khi nào nhận được ITA thì bạn chỉ cần làm thêm medical checks nữa là xong 
Bước 8 : IRCC sẽ xem xét e-application của bạn
Nếu cần bổ sung gì thì IRCC sẽ yêu cầu bạn cung cấp thêm.
Bước 9 : Nhận PR Status và landing ở hải quan Canada
Khi bạn được approved bạn sẽ được nhận một Confirmation Of Permanent Residence (COPR) để bạn làm thủ tục landing ở Border của Canada.
Bước 10 : Nhận PR Card
Sau khoảng 2~3 tháng bạn sẽ nhận PR Card gửi về địa chỉ bạn yêu cầu. Bạn có thể dùng thẻ này để đi travel ra ngoài Canada và quay về. Lưu ý về số ngày bạn sống ngoài Canada sẽ ảnh hưởng đến việc mất PR Status của bạn.
Bước cuối cùng trong hành trình đổi Passport từ xanh lá qua xanh dương: lấy Canadian Citizenship
Tùy luật mỗi thời của mỗi đảng lên cầm quyền ở Canada mà người có PR Status sẽ được apply thi lấy Canadian Citizenship sau 3~4 năm sống liên tục tại Canada tính theo số ngày. Nếu bạn đã từng học và làm việc tại Canada trước khi có PR Status thì bạn sẽ được tính là 2 ngày chưa có PR status sẽ bằng 1 ngày có PR, nhưng maximum chỉ được tính là 1 năm trước khi có PR. Nói đơn giản nếu bạn đã từng học 2 năm tại Canada trước khi có PR, thì khi bạn có PR bạn chỉ cần phải ở thêm 2 năm nữa để apply Citizenship với luật yêu cầu người có PR Status phải ở ít nhất 3 năm tại Canada. Tương tự nếu luật yêu cầu ở 4 năm thì bạn chỉ phải ở 3 năm dưới PR Status để đăng ký thi Canadian Citizenship.
Nguồn: CIC + Peace Nguyen
